بیستمین رویداد فیناپ، با موضوع «نئوبانک، بانک دیجیتال و سوپراپلیکیشن»، روز پنج‌شنبه ۱۲ مهرماه ۱۴۰۲ در سالن ایوان شمس تهران و با حضور بیش از ۴۰۰ نفر از کارشناسان و علاقه‌مندان حوزه‌های بانکی و فین‌تک برگزار شد. این رویداد که با محوریت «Mobile First- در برابر آینده» شکل گرفته بود، به بررسی روندهای جدید در فناوری‌های بانکی موبایلی و تأثیر آن‌ها بر تحول در بانک‌داری دیجیتال پرداخت.
بررسی تک‌فین‌ها و فین‌تک‌ها در جهان
مهدی مومنی، مدیرعامل ازکی‌وام، در نخستین بخش این رویداد به تاریخچه و ظهور Fintechها و TechFinها پرداخت. او با اشاره به بحران مالی سال ۲۰۰۸، به تحلیل تأثیرات این بحران بر رشد فین‌تک‌ها پرداخت و رقابت بین کسب‌وکارهای کوچک استارت‌آپی فین‌تکی و غول‌های بزرگ تکنولوژی (تک‌فین‌ها) را به تصویر کشید. به گفته مومنی، تک‌فین‌ها که زیرساخت‌های لازم برای هوش مصنوعی دارند، در حال پیشی گرفتن از فین‌تک‌ها هستند و انتظار می‌رود بازار آن‌ها تا سال ۲۰۳۰ به ۳۲۰ میلیارد دلار برسد.
هم‌سفری به نام تکنولوژی
منصور ضابطیان، دومین سخنران بیستمین رویداد فیناپ بود. ضابطیان که نویسنده و روزنامه‌نگاری اهل سفر است و با سفرنامه‌هایی که نوشته و به‌صورت کتاب چاپ‌شده، شناخته می‌شود در سخنرانی خود با عنوان «چگونه با تکنولوژی هم‌سفر شدم؟» از قصۀ اولین سفرهایش و تجربیات متنوعی که به دست آورده گفت. ضابطیان، داستان اولین مواجهه‌اش با فلاپی دیسک‌های رنگی، دستگاه کارت‌خوان و استفاده از اینترنت در اتوبوس‌های کره‌جنوبی را بیان کرد و گفت: «با سفر رفتن متوجه تفاوت سطح دغدغه و فاصلۀ تکنولوژیکی‌مان با جهان می‌شویم. در سال‌های اخیر، فاصله‌‌‌‌مان در زمینۀ فناوری با دیگر کشورهای جهان کاهش یافته و حتی سرعت اینترنت‌مان از برخی کشورها بهتر است ولی در سطح دغدغه و نحوۀ خدمات‌رسانی با دیگر کشورها فاصلۀ زیادی داریم.»
پرداخت مستقیم و سوپراپلیکیشن‌ها
در ادامه، مهدی معرفتی، مدیرعامل پیمان، دربارۀ روندهای نوآورانه در مدل‌های پرداخت دیجیتال، از جمله دایرکت دبیت (پرداخت مستقیم) سخن گفت. او به آمار جهانیِ استفاده از این روشِ پرداخت در کشورهایی مانند بریتانیا، چین و کره‌جنوبی اشاره کرد و آن را یکی از فناوری‌های کلیدی در رشد سوپراپلیکیشن‌ها دانست.
نگاهی به نئوبانک‌ها و نسل Z
در یک پنل گفت‌وگو با موضوع «بانک‌داری بدون مرز: تجربۀ مشتری در عصر نئوبانک‌ها»، شهرام شریف، دبیر گروه تکنولوژی فردای اقتصاد، به تحلیل وضعیت بانک‌داری دیجیتال و نئوبانک‌ها در ایران پرداخت. او به کاهش تعداد شعب فیزیکی بانک‌ها در جهان اشاره کرد و گفت: «۵۳ درصد مردم ایران از خدمات بانک‌داری دیجیتال استفاده می‌کنند.»
صادق سپندارند، مدرس دانشگاه تهران و مدیرکل بانک‌داری خرد و کسب‌وکارهای کوچک بانک ملی در این پنل با اشاره به پیچیدگی صنعت بانک‌داری گفت: «صنعت بانک‌داری یکی از پیچیده‌ترین صنایع است و نباید به آن نگاهی جزئی‌نگر داشت و باید صلاح تمامی بازیگران آن را مدنظر قرار داد. در کشور ما یکی از بازیگران این حوزه بانک مرکزی یا قانون‌گذار است که هنوز به اندازۀ کافی به‌روز نشده است اما تلاش‌هایی را برای توسعۀ این صنعت انجام می‌دهد.»
نیما امیرشکاری، فعال حوزۀ فناوری‌های مالی نیز به ریسک‌گریزی بانک‌های سنتی و موانع نوآوری در این صنعت اشاره کرد و اظهار داشت که نگاه بانک‌ها به نوآوری‌ها بیشتر به سمت بانک مرکزی است تا نیازهای بازار. وی تأکید کرد که این موضوع مانعی برای تحقق نوآوری در محصولات بانکی است.
سوپراپلیکیشن‌های بانکی و آیندۀ نوآوری
در بخش دیگری از این رویداد، نیما شمساپور، مدیرعامل بنیان نوآوری فرانیک، دربارۀ روندهای نوآوری در نئوبانک‌ها و سوپراپلیکیشن‌ها صحبت کرد. او بر اهمیت استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی، دیفای (DeFi) و اینترنت اشیا برای بهبود تجربۀ کاربران و کارایی بانک‌داری دیجیتال تأکید کرد.
بیستمین رویداد فیناپ با سخنرانی‌های تخصصی و بررسی مسائل مختلف بانک‌داری دیجیتال به پایان رسید و نویدبخش تغییرات قابل‌توجه در بانک‌داری موبایلی و نقش پررنگ سوپراپلیکیشن‌ها در این حوزه بود.
حمیدرضا سعادتی، مدیر اجرایی سوپراپلیکیشن دیجی‌پی، در بیستمین رویداد فیناپ از تغییرات مهم این اپلیکیشن خبر داد. او اعلام کرد که دیجی‌پی تاکنون توانسته میزبان ۱۵ میلیون کاربر باشد و خدمات مختلفی از جمله تسهیلاتی به ارزش حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان به کاربران ارائه دهد. سعادتی افزود: «برای آن‌که کاربران بتوانند به راحتی خدمات مورد نظر خود را در دیجی‌پی پیدا کنند و از سردرگمی در استفاده از سوپراپ جلوگیری شود، به زودی نسخۀ جدیدی با قابلیت شخصی‌سازی صفحۀ اصلی ارائه خواهد شد.»
در ادامه، محمد فرجود، مدیرعامل شرکت تفتا، به بررسی ترندهای بانک‌داری دیجیتال پرداخت و تأکید کرد که بانک‌ها به سمت بازارهای جدید در حال حرکت‌اند و داده‌ها اساس بسیاری از مدل‌های کسب‌وکاری آن‌ها شده است. او به موضوعات بانک‌داری تعبیه‌شده، بانک‌داری پلتفرمی و بانک‌داری اصناف اشاره کرد و بیان داشت که شرکت‌های بزرگ به طور فزاینده‌ای برای ارائۀ خدمات به مشتریان خود، به بانک‌داری پلتفرمی رو آورده‌اند. فرجود همچنین در ارتباط با موضوع رویداد که «Mobile First» بود، خاطرنشان کرد: «اگر به بانک‌داری شرکتی فکر می‌کنیم، باید توجه و اولویت ما موبایل باشد و همه‌چیز را بر روی این پلتفرم پیاده‌سازی کنیم.»
صادق رضایی، معاون توسعۀ کسب‌وکار ارتباط فردا، در ارائۀ خود در بیستمین رویداد فیناپ به اهمیت فرهنگ اعتباردهی و راه‌حل‌های نوین مالی اشاره کرد. او با اشاره به شرایط اقتصادی کنونی گفت: «تمامی شاخص‌ها نشان می‌دهد که ما در شرایطی مشابه با سال ۲۰۰۷ هستیم و زمستانی در بازارهای مالی در حال وقوع است.» رضایی به نقد مدل رایج «الان بخر، بعداً پرداخت کن (BNPL)» پرداخت و آن را عاملی برای افزایش اختلاف بین درآمد و هزینه‌کرد مردم دانست.
او توصیه کرد که سوپراپلیکیشن‌ها به سمت مدیریت مالی شخصی‌سازی‌شده (PFM) حرکت کنند و آموزش‌های مرتبط با مدیریت مالی را در اختیار کاربران قرار دهند. رضایی همچنین پیشنهاد کرد به‌جای استفاده از مدل «الان بخر، بعداً پرداخت کن (BNPL)»، بهتر است مدل «الان سرمایه‌گذاری کن؛ بعداً بخر (INBL )» به‌عنوان راهکاری برای بهبود وضعیت اقتصادی مردم مورد توجه قرار گیرد. هرچند او تأکید کرد که در شرایط تورمی فعلی کشور، این مدل نیز ممکن است به تنهایی کارساز نباشد.
به گفتۀ رضایی، سه رکن اصلی برای پیاده‌سازی INBL شامل محصول، محتوا، و ابزارهای مالی است.
