گزارش حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۳ جاب‌ویژن که به تازگی منتشر شده از نظر من یکی از عجیب‌ترین گزارش‌های حقوق و دستمزد سال‌های اخیر بود. عجیب از این نظر که ارقام ارائه شده در گزارش جاب‌ویژن حداقل در عناوین مرتبط با حوزه فعالیت من یعنی روابط‌عمومی، محتوا و رسانه با ارقام و اعداد واقعی این حوزه تخصصی بسیار متفاوت و کمتر از میانگین‌هاست. جاب‌ویژن در مقدمه گزارش آورده که این ارقام از یک نظر سنجی صدهزار نفری به دست آماده است. من این روزها با همکاران زیادی در حوزه ارتباطات گفت‌وگو کردم و متوجه شدم که تعداد محدودی از فعالان این حوزه این نظرسنجی را دیده و در آن شرکت کرده‌اند. به گزارش جاب‌ویژن تعداد شرکت‌کنندگان در گروه شغلی روابط‌عمومی ۲۳۵ نفر بوده که این جامعه آماری حتما نمی‌تواند نماینده تعداد زیاد فعالان حوزه روابط‌عمومی باشد.
گزارش جاب‌ویژن حداقل در حوزه تخصصی من گزارش خطرناکی است؛ چرا که استناد کارفرما به اعداد و ارقام این گزارش که با حقوق دریافتی فعالان حوزه ارتباطات فاصله معنی‌داری دارد، موجب عدم تفاهم میان کارفرما، کارشناسان و مدیران حرفه‌ای روابط‌عمومی و محتوا خواهد بود؛ اتفاقی که نتیجه‌ای جز افزایش تعداد متخصصان روابط‌عمومی “بیکار” و از آنطرف افزایش تعداد افراد غیر متخصص نشسته بر صندلی روابط‌عمومی نخواهد داشت.
گزارش جاب‌ویژن در حوزه شغلی روابط‌عمومی، تعریف و شرح شغل درستی از روابط‌عمومی ارائه نداده است. شاید پیش خودتان بگویید در هیچ بخشی از این گزارش چنین اتفاقی نیفتاده است. درست می‌گویید اما روابط‌عمومی از آن دسته مشاغل بدون تعریفی‌ست که خیلی از سازمان‌ها نمی‌دانند قرار است دقیقا چه کند. ارقام اعلامی در گزارش جاب‌ویژن شاید برای کارمندان آن‌دسته از شرکت‌ها که «آقا یا خانم پاسخگوی تلفن با روابط‌عمومی بالا» را آگهی می‌کنند یا از روابط‌عمومی انتظاری جز چاپ بنر و نصب پوستر و ارسال تاج گل ندارند و تا به حال به مقوله پاسخگویی و اقناع ذی‌نفعان فکر هم نکرده‌اند، خیلی هم خوب و راضی‌کننده باشد؛ اما برای روابط‌عمومی در کسب‌وکارهای بزرگ و پیشرو که گفت‌وگو و همراه‌کردن تمامی ذی‌نفعان با جریان کسب‌و‌کار را وظیفه خود می‌داند و از ابزارها و کانال‌های متفاوت، متعدد و به‌روز در جهت پیشبرد برنامه‌های سازمان استفاده می‌کنند و روزهای بسیاری از سال را به مدیریت بحران‌های روابط‌عمومی و حفظ وجه کسب‌و‌کارشان مشغولند، رقم ناچیز و ناامیدکننده‌ای است.
با همین رویکرد احتمالا بد نبود در کنار تفکیک منطقه‌ای این شغل به تهران، شهرهای بزرگ و شهرهای کوچک، اطلاعات ارائه شده بر اساس صنف یا اکوسیستم و شرح وظایف و اندازه واحد روابط‌عمومی هم تفکیک می‌شد. چرا که حتما وظایف روابط‌عمومی در یک سازمان B2B با یک کسب‌و‌کار دارای میلیون‌ها مشتری و ذی‌نفعِ مطالبه‌گر متفاوت است.
گزارش حقوق و دستمزد جاب‌ویژن ناظر به گزاره‌های مذکور -با کمال احترام به تهیه‌کنندگانش- حداقل برای فعالان اکوسیستم ارتباطات کشور گزارش جامع، قابل استناد، دقیق و منصفانه‌ای نیست؛ ارقام مندرج در این گزارش علاوه بر تهدید معیشت فعالان این حوزه، جایگاه و نقش استراتژیک و موثر ارتباطات و روابط‌عمومی در توسعه کسب‌وکارها را هم تضعیف کرده است.
البته در شرایطی که جای یک انجمن صنفی قوی و فعال در حوزه روابط‌عمومی که یکی از وظایفش تعیین حقوق و دستمزد فعالان این حوزه باشد -چیزی شبیه تعرفه‌های سالانه انجمن طراحان گرافیک ایران- خالی است، از نهادهای دیگر که احاطه و اشرافی به این حوزه خاص ندارند و تنها به تهیه گزارش‌هایی با رویکرد مارکتینگی اقدام می‌کنند انتظاری نیست. با این حال به دوستانم در جاب‌ویژن پیشنهاد می‌کنم که در گزارش‌های بعدی علاوه بر نظرسنجی و مرور آگهی‌های منتشر شده در سایت، به گفت‌وگو با متخصصان حوزه‌های مختلف به عنوان یکی از مولفه‌های تعیین حقوق و دستمزد هم اقدام کنند.
در حال حاضر و در نبود یک تشکل صنفی منسجم، ما فعالان اکوسیستم ارتباطات و روابط‌عمومی ایران برای کمک به جاب‌ویژن و سایر پلتفرم‌های کاریابی در جهت واقعی‌تر شدن ارقام تعیین شده در گزارش سالانه حقوق و دستمزد ایران و همچنین تدوین گزارش‌های تخصصی برای مشاغل حوزه ارتباطات کشور آماده‌ایم.
