این مطلب تحلیل مقاله‌ای با عنوان «هوش مصنوعی و آینده انسان‌ها» نوشتۀ جنا اندرسون، لی رینی و الکس لوچینگر است که در سال ۲۰۲۳ در مجلۀ دیالوگ منتشر شده است.
این مقاله مجموعه‌ای از نظرات کارشناسی و پیش‌بینی‌ها در مورد آیندۀ هوش مصنوعی در سال ۲۰۳۰ را ارائه می‌کند. باتوجه‌به پیشرفت‌های انجام‌شده در زمینۀ هوش مصنوعی تا مارس ۲۰۲۴، می‌توانیم دوباره به این اظهارات نگاهی بیندازیم و ارتباط آن‌ها را با واقعیت‌های فعلی ارزیابی کنیم.
نگرانی‌ها در مورد تکامل انسان و هوش مصنوعی
- بیکاری گسترده: بسیاری از کارشناسان در این مقاله نگرانی خود را در مورد بیکاری گسترده ناشی از هوش مصنوعی ابراز کرده‌اند. این نگرانی تا حدودی با واقعیت‌های سال ۲۰۲۴ مطابقت دارد. هوش مصنوعی در حال حاضر جایگزین نیروی کار انسانی در بسیاری از زمینه‌ها شده است و به احتمال زیاد این روند در سال‌های آینده نیز ادامه خواهد داشت.
- کنترل و نظارت: برخی از کارشناسان در مورد خطرات نظارت و کنترل بیش از حد توسط هوش مصنوعی هشدار می‌دهند. این نگرانی نیز تا حدودی با واقعیت‌های سال ۲۰۲۴ مطابقت دارد. هوش مصنوعی به طور فزاینده‌ای برای نظارت بر افراد و جمع‌آوری داده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- تبعیض و نابرابری: چندین کارشناس نگرانند که هوش مصنوعی تبعیض و نابرابری موجود در جامعه را تشدید کند. این نگرانی نیز تا حدی در واقعیت‌های سال ۲۰۲۴ منعکس شده است. هوش مصنوعی می‌تواند ناخواسته تعصبات و تبعیض‌های موجود در داده‌ها را تقویت کند.
راه‌حل چیست؟
علم باید در چنین مواقعی به کمک بشریت بیاید. همانطور که می‌بینیم، پیش‌بینی‌های کارشناسان تا حدودی دقیق بوده است، حداقل در کوتاه‌مدت. بنابراین، ما باید به‌سرعت و بدون هیچ‌گونه تردیدی از تمام دانش علمی خود برای کنترل هوش مصنوعی استفاده کنیم. من در مصاحبه‌های مختلف تأکید کرده‌ام که حتی نباید به رویارویی مستقیم با این ماشین هوشمند فکر کنیم. ما باید هوشمندانه با ماشین هوشمند تعامل داشته باشیم. «مهندسی پرامپت» در این روزها از اهمیت بالایی برخوردار است.
در هر کجای دنیا که هستید، سعی کنید با هوش مصنوعی تعامل داشته باشید. آن را به‌عنوان یک همکار خائن ببینید. اجازه ندهید بداند کارهای شما چقدر تکراری و الگوریتمی است. ما باید بعد از تکرار زندگی به جلو حرکت کنیم.
مقالۀ مذکور به پیشرفت سریع هوش مصنوعی (AI) و پیامدهای آن برای آموزش می‌پردازد. نویسنده معتقد است که سیستم‌های آموزشی فعلی برای همگام شدن با سرعت توسعۀ هوش مصنوعی با مشکل مواجه هستند که چالش مهمی را به وجود می‌آورد.
- قابلیت‌های هوش مصنوعی به طور تصاعدی در حال افزایش است و هر شش ماه یکبار دو برابر می‌شود.
- سیستم‌های آموزشی برای همگام شدن با هوش مصنوعی نیاز به انطباق و تکامل دارند.
- عدم انجام این کار منجر به جامعه‌ای می‌شود که در آن هوش مصنوعی برتری می‌یابد و انسان‌ها از قافله عقب می‌مانند.
- آموزش باید برای تمرکز بر تفکر انتقادی، خلاقیت و اخلاق متحول شود.
- هوش مصنوعی در صورت استفادۀ مؤثر می‌تواند ابزار قدرتمندی برای آموزش باشد.
- همکاری بین انسان و هوش مصنوعی برای آینده‌ای موفق ضروری است.
چالش
پیشرفت سریع هوش مصنوعی چالش بزرگی را برای آموزش ایجاد می‌کند. سیستم‌های آموزشی سنتی کند هستند و به سختی تغییر می‌کنند، که همگام شدن آن‌ها را با سرعت توسعۀ هوش مصنوعی دشوار می‌کند. این می‌تواند منجر به وضعیتی شود که در آن هوش مصنوعی به طور فزاینده‌ای پیچیده می‌شود، در حالی که انسان‌ها راکد باقی می‌مانند و قادر به استفادۀ کامل از پتانسیل آن یا کاهش خطرات آن نیستند.
راه‌حل
برای مقابله با این چالش، آموزش باید متحول شود. تمرکز باید به جای حفظ کردن صرف بر روی تفکر انتقادی، خلاقیت و مهارت‌های حل مسئله قرار بگیرد. دانش‌آموزان باید به ابزار و دانش لازم برای پیشرفت در دنیایی که روزبه‌روز تحت سلطۀ هوش مصنوعی قرار می‌گیرد، مجهز شوند.
هوش مصنوعی به‌مثابه یک ابزار
هوش مصنوعی در صورت استفادۀ مؤثر می‌تواند ابزار قدرتمندی برای آموزش باشد. این ابزار می‌تواند یادگیری را شخصی‌سازی کند، بازخورد لحظه‌ای ارائه دهد و وظایف را به‌صورت خودکار انجام دهد و معلمان را آزاد کند تا بر جنبه‌های خلاقانه‌تر و استراتژیک‌تر آموزش تمرکز کنند.
همکاری کلید موفقیت است
کلید موفقیت در آینده همکاری بین انسان و هوش مصنوعی است. ما باید با هم کار کنیم تا اطمینان حاصل شود که هوش مصنوعی برای خیر استفاده می‌شود و تهدیدی برای بشریت ایجاد نمی‌کند. آموزش به واسطۀ توانمند کردن افراد با دانش و مهارت‌هایی که برای پیمایش چشم‌انداز پیچیدۀ هوش مصنوعی نیاز دارند، نقشی اساسی در این فرایند ایفا می‌کند.
زمان اقدام فرا رسیده است
نویسندۀ مقاله بر فوریت رسیدگی به این موضوع تأکید می‌کند. ما دیگر نمی‌توانیم صبر کنیم. زمان اقدام همین حالا است. با متحول کردن آموزش و پذیرش هوش مصنوعی به‌عنوان یک ابزار، می‌توانیم اطمینان حاصل کنیم که بشریت از پتانسیل فوق‌العادۀ آن بهره‌مند می‌شود و درعین‌حال، خطرات آن را کاهش می‌دهد.
چالش تنظیم مقررات
هوش مصنوعی چالش منحصر‌به‌فردی را برای تنظیم‌کنندگان مقررات ایجاد می‌کند. برخلاف فناوری‌های سنتی، هوش مصنوعی دائماً در حال تکامل و پیشرفت است. این کار ایجاد قوانینی را که بتوانند با توسعۀ آن همگام شوند، دشوار می‌کند. قانون‌گذاری سنتی فرایندی کند و محتاطانه است، درحالی‌که هوش مصنوعی دائماً در حال تغییر و تطابق است. این عدم تطابق بین سرعت توسعۀ هوش مصنوعی و سرعت قانون‌گذاری، شکافی در مقررات ایجاد می‌کند که می‌تواند عواقب جدی داشته باشد.
نیاز به رویکرد جدید
رویکرد سنتی به تنظیم مقررات دیگر کارآمد نیست. ما به رویکردی جدید نیاز داریم که انعطاف‌پذیر و قابل تطبیق باشد و بتواند به سرعت توسعۀ هوش مصنوعی پاسخ دهد. این رویکرد جدید باید بر اصول زیر بنا شود:
- همکاری: قانون‌گذاران باید با توسعه‌دهندگان و متخصصان هوش مصنوعی همکاری کنند تا اطمینان حاصل شود که مقررات مؤثر و عملی هستند.
- انعطاف پذیری: مقررات باید به اندازۀ کافی انعطاف‌پذیر باشند تا با ماهیت در حال تغییر هوش مصنوعی سازگار شوند.
- شفافیت: مقررات باید شفاف و برای عموم قابل درک باشد.
- اخلاق: مقررات باید بر اساس اصول اخلاقی باشد و استفاده مسئولانه از هوش مصنوعی را ترویج کند.
همکاری بین‌المللی
چالش‌های تنظیم مقررات هوش مصنوعی ماهیت جهانی دارند. هیچ کشوری نمی‌تواند به تنهایی برای هوش مصنوعی به طور مؤثر قانون‌گذاری کند. همکاری بین‌المللی برای اطمینان از تنظیم مقررات هوش مصنوعی به روشی سازگار و مؤثر ضروری است. این همکاری می‌تواند به شکل توافق‌نامه‌های بین‌المللی، معاهدات یا سایر اشکال همکاری باشد.
آیندۀ قانون‌گذاری برای هوش مصنوعی
آیندۀ قانون‌گذاری هوش مصنوعی نامشخص است. با‌این‌حال، واضح است که باید از همین حالا به فکر آن باشیم. سرعت بالای توسعۀ هوش مصنوعی به این معنی است که ما نمی‌توانیم منتظر بمانیم. ما باید شروع به توسعۀ رویکردهای جدید برای تنظیم مقررات کنیم که متناسب با هدف بوده و بتواند بشریت را از خطرات بالقوۀ هوش مصنوعی محافظت کند.
نیاز به همکاری
پیشرفت سریع هوش مصنوعی، یک سوال اساسی را مطرح می‌کند: چگونه انسان و هوش مصنوعی می‌توانند با هم کار کنند تا آینده‌ای سودمند برای هر دو طرف رقم بزنند؟ این مقاله به بررسی چالش‌ها و فرصت‌های همکاری بین انسان و هوش مصنوعی می‌پردازد.
- سرعت توسعۀ هوش مصنوعی از توان سخت‌افزار و زیرساخت‌های فعلی پیشی می‌گیرد.
- چت‌چی‌پی‌تی همچنان یک «هوش مصنوعی ضعیف» است که نیاز به هدایت انسان دارد.
- «مخابرات ماشین به ماشین» (Machine Communication یا M2M) یک زمینۀ نوظهور است که بر ارتباط بین ماشین‌ها تمرکز دارد.
- هوش مصنوعی بسته به انتخاب‌های ما، می‌تواند برای منافع یا نابودی بشر به کار رود.
- هوش برتر ممکن است ظرف دو سال آینده ظاهر شود و باعث تکینگی فناوری شود.
- رایانه‌های کوانتومی قادر به حل مشکلات پیچیده‌ای هستند که قبلاً غیرقابل‌حل بودند.
- همکاری بین انسان و هوش مصنوعی برای آینده‌ای پایدار ضروری است.
- هوش مصنوعی باید برای تقویت توانایی‌های انسانی، نه جایگزینی انسان‌ها، مورد استفاده قرار گیرد.
چالش‌های همکاری
موانع متعددی برای همکاری مؤثر بین انسان و هوش مصنوعی وجود دارد. این موارد عبارتند از:
- محدودیت‌های تکنولوژیکی: سخت‌افزار و زیرساخت‌های فعلی هنوز قادر به پشتیبانی از پتانسیل کامل هوش مصنوعی نیستند.
- ارتباط انسان-ماشین: ایجاد کانال‌های ارتباطی مؤثر بین انسان و هوش مصنوعی برای همکاری ضروری است. ملاحظات اخلاقی: استفاده از هوش مصنوعی برخی نگرانی‌های اخلاقی را ایجاد می‌کند که باید موردتوجه قرار گیرد.
- اعتماد و پذیرش: ایجاد اعتماد و پذیرش بین انسان و هوش مصنوعی برای همکاری موفق ضروری است.
فرصت‌های همکاری
با وجود چالش‌ها، فرصت‌های زیادی برای همکاری بین انسان و هوش مصنوعی وجود دارد. این موارد عبارتند از:
- تقویت توانایی‌های انسانی: هوش مصنوعی می‌تواند برای ارتقای توانایی‌های انسانی در زمینه‌هایی مانند خلاقیت، حل مسئله و تصمیم‌گیری به کار رود.
- مقابله با چالش‌های جهانی: هوش مصنوعی می‌تواند برای مقابله با برخی از چالش‌های اساسی جهان مانند تغییرات آب‌وهوایی، فقر و بیماری به کار رود.
- ایجاد امکانات جدید: هوش مصنوعی می‌تواند برای ایجاد امکانات جدید در زمینه‌هایی مانند هنر، موسیقی و سرگرمی به کار رود.
پیش‌بینی پیرامون زندگی در ۲۰۳۰
کیفیت زندگی
کارشناسان بر این باورند که هوش مصنوعی می‌تواند تا سال ۲۰۳۰ کیفیت زندگی را به طور قابل‌توجهی بهبود بخشد. هوش مصنوعی به طور بالقوه می‌تواند در زمینه‌هایی مانند مراقبت‌های بهداشتی، آموزش‌وپرورش و حمل‌ونقل پیشرفت‌های چشمگیری داشته باشد.
آیندۀ کار
بسیاری از کارشناسان معتقدند که هوش مصنوعی ماهیت کار را تا سال ۲۰۳۰ به طور قابل‌توجهی تغییر خواهد داد. مشاغل جدید ایجاد خواهد شد و بسیاری از مشاغل فعلی متحول خواهند شد. حتی امروز، با کمک ChatGPT-4، میتوانید دستیارهای متعددی برای تولید محتوا داشته باشید. یکی می‌تواند ترجمه کند، دیگری می‌تواند نامه بنویسد، دیگری می‌تواند فیلم و عکس را ویرایش و اصلاح کند و غیره.
مراقبت‌های بهداشتی
هوش مصنوعی می‌تواند تا سال ۲۰۳۰ مراقبت‌های بهداشتی را به طور قابل‌توجهی متحول کند. هوش مصنوعی را میتوان برای تشخیص بیماریها، توسعۀ داروها و ارائۀ مراقبت‌های شخصی‌تر به کار برد.
تحصیلات
هوش مصنوعی می‌تواند تا سال ۲۰۳۰ آموزش‌وپرورش را به طور قابل‌توجهی متحول کند. هوش مصنوعی را می توان برای ارائۀ آموزش شخصی‌تر، ارزیابی پیشرفت دانش‌آموزان و ایجاد تجارب یادگیری جذاب‌تر به کار برد.
واقعیت هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۴
تا کنون، اظهارات مطرح شده در این مقاله تا حد زیادی با واقعیت‌های جاری هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۴ مطابقت داشته است. هر چه بیشتر با هوش مصنوعی تعامل داشته باشیم، باهوش‌تر (به گفتۀ خودش، توسعه‌یافته‌تر) می‌شود. بیایید مارس ۲۰۲۴ را با امروز مقایسه کنیم. من به‌عنوان یک محقق ارتباطات و هوش مصنوعی، می‌توانم بگویم که سرعت تغییر هرگز در تاریخ بشر به این سرعت نبوده است. این سرعت پیامدهایی دارد. من می‌خواهم دوباره تأکید کنم که این پیامدها می‌توانند از مثبت تا منفی متغیر باشند، بسته به اینکه ما انسان‌ها هوشمندانه پاسخ دهیم یا متعصب و ابتدایی برخورد کنیم.
