گبی توماس، در المپیک پاریس برندۀ مدال طلای دو ۲۰۰ متر شد. او فارغالتحصیل دانشگاه هاروارد هم هست و این یعنی یک داستان جذاب برای رسانهها. اما برساختهایی که رسانهها از «موفقیت» میسازند، چنان سطحی است که باید مراقب باشیم گول سادهسازی افراطی آنها را نخوریم.
این دختر بااستعداد، بدون شک الهامبخش بسیاری از جوانان است. موفقیت او در عرصههای مختلف، از جمله ورزش حرفهای و تحصیلات عالی، نشان از پشتکار و ارادۀ قوی او دارد. اما آیا ما باید گبی توماس را الگوی خود قرار دهیم؟
رسانهها بیدرنگ جواب میدهند، بله حتماً. ولی رسانهها معمولا چنان ما را با تصاویر احساسبرانگیز از موفقیت بمباران میکنند که یادمان میرود توجه کنیم که موفقیت گبی توماس نتیجۀ ترکیبی از عوامل مختلف است.
دسترسی به امکانات آموزشی عالی
گبی توماس توانست در دو دانشگاه معتبر هاروارد و تگزاس تحصیل کند. او در دانشگاه هاروارد به تحصیل در دو رشتۀ عصبشناسی و بهداشت جهانی پرداخته است. دسترسی به چنین دانشگاههایی، که از بهترین امکانات آموزشی و پژوهشی در جهان برخوردارند، به او فرصت داد تا نهتنها در زمینۀ ورزشی، بلکه در زمینۀ تحصیلی نیز به بالاترین سطوح دست یابد. این دسترسی به منابع آموزشی برتر، او را قادر ساخت تا تواناییهای خود را به بهترین نحو ممکن پرورش دهد و به یک ورزشکار و دانشمند برجسته تبدیل شود.
حمایت خانواده
خانوادۀ گبی توماس نقشی کلیدی در موفقیتهای او ایفا کردهاند. مادر او، جنیفر رندال، که خود استاد دانشگاه است، پس از دریافت دکتری از دانشگاه اموری به تدریس در دانشگاه ماساچوست مشغول شد. این نشان میدهد که گبی در محیطی علمی و حمایتی رشد کرده است. خانوادۀ او نهتنها از نظر عاطفی، بلکه از نظر علمی و فرهنگی نیز به او کمک کردهاند تا مسیر موفقیت خود را به بهترین نحو ممکن طی کند.
شرایط اجتماعی-اقتصادی مساعد
گبی توماس در محیطی رشد کرده است که به او امکان داده تا بر اهداف خود تمرکز کند و نه فقط از نظر مالی، بلکه از نظر سرمایۀ اجتماعی نیز تأمین باشد. باتوجهبه اینکه مادر او یک استاد دانشگاه است و خانوادهاش از نظر اقتصادی در شرایط مناسبی قرار دارند، گبی توانسته است بدون نگرانیهای مالی به تحصیلات و ورزش حرفهای بپردازد. این شرایط به او اجازه داده است تا زمان و انرژی خود را به طور کامل به موفقیتهای ورزشی و تحصیلی خود اختصاص دهد.
در نهایت، موفقیتهای گبی توماس الهامبخش هستند، اما باید به یاد داشته باشیم که شرایط منحصربهفرد او نقش مهمی در این موفقیتها داشته است.
اینجاست که باید یادی کنیم از موضوع محبوب زنگ انشا که «علم بهتر است یا ثروت؟». در پاسخ باید گفت این سرمایههای اجتماعی ماست که حتی ما را متوجه علم میکند و این دو رابطۀ مستقیمی با سرمایۀ مالی و فرهنگی دارند.
بنابراین اگر میخواهیم برای جامعه الگوهایی مثل گبی توماس بسازیم پیش از همه باید به این نکته توجه کنیم که آیا شرایط اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دیگران نیز به همین شکل است؟ یا حتی به گرد پای این خانواده میرسد؟
از این رو، رسانهها باید در روایت داستانهای موفقیت به این نکات توجه کنند و بهجای تمرکز صرف بر روی موفقیتهای ظاهری، به بررسی عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی که بر موفقیت تأثیر میگذارند، بپردازند.
چه چیزی لذتبخشتر از تماشای موفقیتهای یک انسان پرتلاش که اتفاقاً میتواند الهامبخش هم باشد، ولی مهم است که او را بهعنوان یک الگوی جامع و کامل نبینیم. نه از این لحاظ که کسی مثل توماس الگوی خوبی نیست. از این نظر که هر فردی باید مسیر موفقیت خود را بر اساس شرایط و ارزشهای شخصی خود پیدا کند.
