در پی پایان جنگ دوازده‌روزه و پیامدهای آن بر فضای رسانه‌ای کشور، هیئت مدیرۀ انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران با انتشار گزارشی نسبت به تعدیل گسترده خبرنگاران، عدم رعایت ایمنی شغلی در روزهای بحران، و بی‌توجهی به حقوق حرفه‌ای روزنامه‌نگاران هشدار داد.
در این بیانیه که با عنوان «بی‌ثباتی و کاهش امنیت حرفه‌ای؛ پاداش حراست از کیان رسانه در روزهای جنگ» منتشر شده، انجمن صنفی با اشاره به عملکرد متعهدانۀ خبرنگاران در روزهای بحرانی، از مدیران رسانه‌ها خواسته است تا با مسئولیت‌پذیری بیشتر، از راهکارهای جایگزین تعدیل نیرو برای عبور از بحران مالی استفاده کنند و حقوق قانونی روزنامه‌نگاران را رعایت نمایند.
این نهاد صنفی همچنین با ستایش از نقش پررنگ خبرنگاران حوزه اجتماعی، به‌ویژه زنان روزنامه‌نگار، خواستار توجه جدی‌تر به این حوزه و حمایت مادی و معنوی از فعالان آن شده است.
متن کامل این گزارش به شرح زیر است:
بی‌ثباتی و کاهش امنیت حرفه‌ای
پاداش حراست از کیان رسانه در روزهای جنگ
گزارش هیئت مدیرهٔ انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران
دربارهٔ وضعیت رسانه‌ها پس از جنگ دوازدهروزهجنگ دوازده‌روزه، تنها پیامدهای سیاسی و امنیتی نداشت؛ تبعات آن به سرعت به بدنه رسانه‌ها نیز سرایت کرد. در حالی‌که بسیاری از روزنامه‌نگاران در روزهای بحران با شجاعت و تعهد، مسئولیت اطلاع‌رسانی را بر عهده گرفتند، پس از پایان جنگ با موجی از ناسپاسی و بی‌ثباتی شغلی، کاهش امنیت حرفه‌ای و تصمیمات عجولانه مدیریتی برای تعدیل و کاهش دستمزد مواجه شدند.
هیئت مدیرهٔ انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران با بررسی وضعیت رسانه‌ها، روزنامه‌نگاران و شرایط شغلی آنان، گزارش زیر را بر سه محور اصلی «تعدیل گسترده نیروها»، «شرایط نامطلوب ایمنی و دورکاری در دوران جنگ»، و «تقدیر از عملکرد درخشان خبرنگاران حوزه اجتماعی»؛ با هدف ثبت وضعیت موجود، دفاع از حقوق صنفی و ارائه راهکارهایی برای عبور اخلاقی و حرفه‌ای از بحران، تهیه و جمع‌بندی کرده و در ادامه نیز راهکارهای پیشنهادی خود را ارائه می‌کند.
تعدیل گستردهٔ نیروها
متأسفانه پس از پایان جنگ، حدود ۱۵۰ روزنامه‌نگار از رسانه‌های مختلف و عمدتاً معتبر و باسابقه چون راه‌پرداخت، خبرآنلاین، اقتصادنیوز، تجارت‌نیوز، دنیای اقتصاد، اقتصاد آنلاین، اکوایران، آوش، شهروند و برخی دیگر از رسانه‌ها با عناوینی چون «کاهش هزینه‌ها»، «بازسازی ساختار مالی» و «ادغام نیروها»، از ادامه همکاری بازماندند.
این تعدیل‌ها، اگرچه ممکن است در ظاهر توجیه اقتصادی داشته باشد، در عمل به معنای نادیده‌گرفتن حقوق انسانی، حرفه‌ای و قانونی روزنامه‌نگارانی است که در سخت‌ترین روزها، نقش اطلاع‌رسانی دقیق و بی‌طرف را ایفا کردند. از نگاه انجمن صنفی، تعدیل شتاب‌زده نیروها بدون در نظر گرفتن وضعیت معیشتی آنان، فاقد وجاهت اخلاقی و اجتماعی است.
ایمنی خبرنگاران در زمان جنگ
در طول روزهای پرخطر جنگ، انتظار حضور روزنامه‌نگاران در میدان یک ضرورت حرفه‌ای بود. اما برخی رسانه‌ها، به‌رغم این انتظار، هیچ تدبیری برای حفظ جان و امنیت خبرنگاران خود نیندیشیدند. عدم تمهید فضای ایمن در محل کار، رد درخواست دورکاری در شرایطی که نیاز به حضور نبود و سپس استفاده از خبرنگاران در شرایط بحران و نهایتاً کنار گذاشتن آنان پس از عبور از بحران، رفتاری غیراخلاقی و غیرحرفه‌ای است که باید مورد بازنگری جدی قرار گیرد.
انجمن صنفی تأکید می‌کند که اصل «حضور در میدان» تنها زمانی موجّه است که رسانه‌ها نسبت به تأمین امنیت نسبی، بیمه حوادث، حمایت روحی و حفظ جایگاه خبرنگاران مسئولیت‌پذیر باشند.
تقدیر از خبرنگاران اجتماعی
در این میان، نباید از نقش درخشان روزنامه‌نگاران حوزه اجتماعی، به‌ویژه زنان خبرنگار غافل شد. این همکاران، با شجاعت، دقت و حساسیت انسانی، روایتگر درد و رنج آسیب‌دیدگان جنگ شدند؛ صدای خاموشان بودند و پل ارتباطی میان مردم و سیاست‌گذاران.
هیئت مدیرهٔ انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران از این تلاش‌ها صمیمانه تقدیر و تشکر می‌کند و خواستار توجه جدی‌تر به حوزه روزنامه‌نگاری اجتماعی و حمایت مادی و معنوی از فعالان این حوزه است.
توصیه به مدیران رسانه‌ها
در شرایط اقتصادی بحرانی، دشواری‌های مالی بنگاه‌های رسانه‌ای درک‌شدنی است. با این حال:
یک. انجمن از مدیران رسانه‌ها انتظار دارد با مسئولیت‌پذیری و تعهد حرفه‌ای از راه‌های دیگری بجز تعدیل نیروی انسانی روزنامه‌نگاری برای مقابله با مشکلات مالی استفاده کنند و حفظ سرمایه‌های انسانی رسانه‌ای کشور را در اولویت قرار دهند.
دو. در صورت اجبار به قطع همکاری، رعایت کامل قوانین کار و بیمه و پرداخت حق‌وحقوق قانونی ضروری است.
سه. به روزنامه‌نگاران توصیه می‌کنیم در صورت اخراج یا عدم پرداخت حقوق، با مراجعه به نهادهای قانونی مانند وزارت کار از حقوق خود دفاع کرده و نسبت به دریافت بیمه بیکاری و تسویه حقوق و مزایای معوقه اقدام کنند.
انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران همچنان در کنار اعضای خود ایستاده و آمادهٔ حمایت قانونی، مشاوره‌ای و رسانه‌ای از همکاران است.
با احترام
هیئت مدیرهٔ انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران
تیر ۱۴۰۴
