خط خبری اصلی
خبری مهم از هزاران کیلومتر آنسوتر، بنیامین نتانیاهو را مجبور به ترک کنفرانس مطبوعاتیاش در نیویورک میکند. رسانهها از حملۀ اسرائیل به بیروت خبر میدهند و گمانهزنیها از هدف بودن شخص اول حزبالله، سیدحسن نصرالله حکایت میکند.
درحالیکه اغلب روزنامههای سراسری، تهاجم وحشیانۀ اسرائیل را در صفحۀ اول خود بازتاب دادهاند، برخی تیترها و صفحات اول اما حکایت دیگری دارند که نشان از وقوع حادثهای مهم دارد. روزنامۀ همشهری، جلد خود را به رنگ سرخ درآورده و از «عبور از خط قرمز» نوشته است، با عکسی بزرگ از حسن نصرالله روی جلد! روزنامههای آگاه (ارگان خبرگزاری مهر) جامجم (ارگان صداوسیما) با تیترهای «حزب الله زنده است» و «مقاومت زنده است« وقوع حادثهای مهم برای رهبر حزبالله را برجسته کردهاند. هرچند که رسانههای بینالمللی، امروز خبر کشته شدن [شهادت] نصرالله را تا حدودی رد کرده و از احتمال مصدومیت وی خبر دادهاند.
تیتر وطن امروز این است: «فرمان ترور از نیویورک»!
این تیتر نیاز به لایهخوانی دارد. اولاً، اشاره دارد به این که فرمان این حمله را نه اسرائیل بلکه آمریکا دادهاست. ثانیاً، کنایه میزند به پزشکیان که در نیویورک حرفهایی را زدهاست که خوشآیند تندروهای ایرانی از جمله صاحب روزنامۀ وطن امروز نبوده است؛ حرفهایی از جنس تنشزدایی، خلع سلاح، صلح در منطقه و جهان و بازگشت به برجام و…
روزنامۀ رسالت هم با عکس موشک «فلسطین 2» به این رویکرد دامن زدهاست. کیهان اما در تیتر یک خود، این حمله را مرگ و شکست اسرائیل تلقی کرده و خواسته که «جنازهاش را دفن» کنند.
در یکی از زیرتیترهای تیتر اصلی کیهان، به گمانهزنیهای رسانهای دربارۀ شهادت یا مجروحیت نصرالله اشاره شدهاست. کیهان همچنین در دو یادداشت جداگانه به پزشکیان تاخته: «چرا رسانههای معاند برای شما کف زدند.» و از «طلبکار شدن دولت آمریکا در پی ادبیات منفعلانۀ دولت پزشکیان» نوشته است.
مدیرمسئول روزنامۀ ستاره صبح، علی صالحآبادی در یادداشتی که تیتر یک روزنامهاش شده، از دلایلی نوشته است که «چرا پای ایران نباید به جنگ کشیده شود؟»
نکتۀ جالب اما بازتاب شوخی کاربران فضای مجازی با رسایی در روزنامۀ همدلی است. کاربران شبکههای اجتماعی در انتقاد از رسایی که درآغاز جنگ غزه خواستار اعزام به نوار غزه شده بود درحالیکه هیچگونه امکان اعزامی از ایران به خاک فلسطین وجود نداشت، از او خواستهاند که حالا که راه لبنان باز است، به جنوب لبنان برود و در کنار نصرالله با اسرائیل بجنگد. رسایی به این شوخی های مجازی واکنش تندی نشان داده و با برچسب «احمقها» نوشته: «به خیالشان ما را تمسخر میکنند. آرزوی ما شهادت در صفوف جنگ برای نابودی اربابان شماست!» وی ادامه داده است: «ما همواره پیگیر اعزام هستیم ولی به دو دلیل از انجامش امتناع کردهاند:
۱. حزبالله به تنهایی از پس رژیم جعلی برمیآید، نیازی به اعزام از ایران نیست.
۲. عناصر مزدور و نفوذی آمریکا و اسرائیل به اسم اعتدال و اصلاحات در داخل کشور درحال توطئه هستند، نباید میدان را برایشان خالی کرد.»
در کشاکش بحران خاورمیانه و کوتاهمدتی پس از سفر پزشکیان به نیویورک که با پالسهای مثبتی از گفتوگو با غرب همراه بوده، روزنامۀ سازندگی خبر از «پیام به ایران» داده و از قول گروسی نوشته است: «کامالا هریس در صورت پیروزی در انتخابات آمریکا با ایران به توافق خواهد رسید.»
همزمان با حساسیتهای اوج یافته در تنش میان ایران و اسرائیل که قطعاً بیارتباط با پروندۀ هستهای ایران نیست، یکی از یاران سعید جلیلی، به قائممقامی سازمان انرژی اتمی ایران منصوب شده است؛ آن هم در دولت رقیب پیروزش، مسعود پزشکیان!
سایر اخبار
از خط خبری اصلی امروز روزنامهها که عبور کنیم، گزارش زهرا جعفرزاده در روزنامۀ هممیهن بسیار دردناک است. جایی که میگوید: «ناندزدها زیاد شدهاند» و از قول یک نانوا مینویسد: «آنطور که شما فکر میکنید نیست، یعنی مثلاً کسی کمین کرده باشد و نان ببرد. بیشتر به بهانۀ نیاوردن کارت بانک از ما دزدی میکنند. یا گاهی هم ۱۲ نان برمیدارند، پول ۱۰ تا را میدهند. ولی بههرحال دزدی هم هست.»
«دفتری داریم برای ثبت نانهایی که بدون پرداخت بردهاند. مردم این منطقه – شوش – ضعیف هستند، پول ندارند، نسیهای میبرند.»
در تداوم بحران معیشت در کشور، دنیای اقتصاد هم از «تبخیر طبقه متوسط» نوشته است. به گزارش دنیای اقتصاد: بررسی اطلاعات مربوط به هزینۀ خانوار شهری در سال۱۴۰۲ نشان میدهد که نسبت هزینهکرد دهک دهم (۱۰درصد پردرآمد جامعه) به دهک نهم حدودا ۲برابر است. حال آنکه فاصلۀ هزینهکرد دهکهای دیگر بهصورت قابلتوجهی کمتر بوده و یک جداافتادگی بین دهک دهم و سایر دهکها بهوجود آمده است. در حال حاضر ۹ دهک جامعه در مقابل شوکهای اقتصادی آسیبپذیر هستند. نگاهی به جزئیات هزینۀ دهکها نشان میدهد که فاصلۀ هزینهای در میان خانوارهای دهک دهم نیز بهصورت قابلتوجهی بالا است و امکان آن وجود دارد که همزمان با نوسانات اقتصادی جدید، برخی از خانوارهای این دهک نیز آسیبپذیر شوند. بنابراین تنها بخش کوچکی از جامعه در مقابل شوکها و نوسانات ایمن هستند. به همین دلیل سیاستگذاران در هنگام اتخاذ سیاستهای اصلاحی باید به آسیبپذیری اقتصادی بخش قابلتوجهی از جامعه توجه کنند. آسیبپذیری ۹ دهک از ۱۰ دهک جامعه بهگونهای است که خانوارها به راحتی میتوانند به خط فقر نزدیکتر شوند.
روزنامۀ کاروکارگر هم تشدید بحران اقتصاد و معیشت مردم را تأیید کرده و از کاهش چشمگیر قدرت خرید کارگران و بازنشستگان نوشته است. این در حالی است که در یک وضعیت گروتسک، هم آمار بیکاری و هم نیاز به نیروی کار همزمان بالاست! یعنی چه؟ یعنی اینکه سطح حداقل دستمزد و حقوق، به حدی پایین است که بیکاران تمایلی به پذیرش مشاغل کارگری ندارند و بیکاری را ترجیح می دهند!
با همکاران رسانهای
در این بخش اشتباهات عمدی یا سهوی همکاران رسانهای در صفحات اول روزنامهها بررسی می شود.
روزنامۀ مواجهه اقتصادی در نقلقولی از عارف، کلمۀ عنوان را دوبار در تیتر تکرار کرده است: «عنوان فرزند شهید، پرافتخارترین عنوان ایران است». که اولی زاید است.
راه مردم در اقدامی غیرعادی و برای سوژهای غیرمرتبط، در صفحۀ اول از عکس وزیر کشاورزی با ماسک (احتمالاً مربوط به دورۀ کرونا) استفاده کرده است. رمز اقتصاد نیز که یک روزنامۀ تخصصی اقتصادی است، شاخص «شدت مصرف انرژی» را که یک شاخص بینالمللی و علمی است، با حذف مصرف، ناقص استفاده کرده است (Energy consumption intensity index).
روزنامۀ شهروند، ارگان هلالاحمر ایران، تیتری از رئیساش را نقلقول کرده که از کلمۀ «رسالت» به اشتباه بهجای ارزش سازمانی استفاده کردهاست. رسالت یا مأموریت (MISSION) دقیقاً مرتبط با اهداف عملیاتی یک سازمان است و «درک و انتقال پیام شهدا» نه مأموریت هلالاحمر بلکه یکی از ارزشهای اخلاقی سازمان میتواند باشد. در مادۀ دو اساسنامۀ هلالاحمر، «تلاش برای تسکین آلام بشری» از مأموریتهای هلالاحمر قید شده است.
خبر خوش
خبر خوش امروز از دو روزنامۀ مردمسالاری و اسرار است که با عکس یک خود در صفحۀ اول نوشته اند: «ایران، رکورددار فرونشست زمین در جهان است»!